Teleskop wg. słowników to instrument zbierający promieniowanie (nie tylko świetlne) odległych obiektów astronomicznych w celu wytworzenia obrazu lub przeprowadzeniu analiz promieniowania.
W teleskopach refrakcyjnych do zbierania światła stosuje się układy soczewek skupiających, ostateczny obraz zaś uzyskuje się za pomocą okularu (soczewki lub zbioru soczewek o krótkiej ogniskowej).
Luneta Galileusza - refraktor (daje obraz prosty; występują wady takie jak aberracja sferyczna i chromatyczna, a także straty światła).

Luneta Keplera - refraktorobraz odwrócony; układ stosunkowo często stosowany w instrumentach amatorskich; wykazuje wady podobne jak luneta Galileusza).

Teleskop Newtona - reflektor (najprostszy rodzaj teleskopu ze zwierciadłem, powszechnie używany przez miłośników astronomii ze względu na cenę jak i dużą jasność otrzymywanych obrazów, które pozbawione są wad takich jak aberracja chromatyczna).

Teleskop Cassegraina - reflektor (zaletą tego teleskopu jest znaczne zmniejszenie [w stosunku do teleskopu Newtona] aberracji pozaosiowych, głównie komy. Jego budowa pozwala na znaczne skrócenie długości tubusu przy długich ogniskowych. Niestety jasność obrazy znacznie spada).

Teleskop Coudé - refraktor (parametry optyczne jak w teleskopie Cassegraina; jego zaletą jest głównie to, że obracając teleskop wokół osi nie zmienia się położenie okularu, więc można umieścić zamiast niego aparaturę odbiorczą Schmidta dość dużych gabarytach i znacznym ciężarze).

Teleskop Schmidta - refraktor (doskonale nadaje się do obserwacji i fotografowania rozległych obszarów nieba, na ogół ma dużą światłosiłę).

Teleskop Maksutowa - refraktor (typ instrumentu stosunkowo popularny wśród astroamatorów, ma małe rozmiary, daje dobry obraz ze względu na dużą światłosiłę. Wszystkie powierzchnie są sferyczne).

Teleskop Gregoryego - refraktor (układ dwóch zwierciadeł wklęsłych: głównego dużego paraboidalnego i mniejszego elipsoidalnego).

Teleskop Schmidt-Cassegrain - refraktor (połączenie teleskopu Schmidta z Cassegrainem, co daje możliwość znacznego skrócenia długości tubusu).

Teleskop Maksutow-Cassegrain - refraktorreflektor (połączenie teleskopu Maksutowa i Cassegraina, co daje możliwość znacznego skrócenia długości tubusu. Układ cechuje się dobrą rozdzielczością przy użyciu dużych powiększeń).

Parametry teleskopów
Parametr |
Wzór |
Objaśnienie |
Zdolność rozdzielcza |
a = 2,44 s/D |
a - zdolność rozdzielcza w radianach
D - apertura
s - długość fali promieniowania |
Zasięg |
M=7,1 + 5 log D |
D -apertura
M - zasięg |
Powiększenie |
p = fob/fok |
p - powiększenie
fob - średnica obiektywu
fok - średnica okularu |
Optymalne powiększenie |
Fopt = 5 D |
Fopt - optymalne powiększenie
D - apertura |
Światłosiła |
B = D/f |
B - światłosiła
D - apertura
f- ogniskowa |